Gönle Yara, İstikamete Mani Heva.

Kur'an’da on sekiz ayette geçen ehva veya heva olarak ifade buyrulan insanın hayatını etkileyen, karşına çıkıp onun manevi istikametini perdeleyen, tabiri caizse ayağına takılıp sendeleten dahası çelme takıp yere kapaklandıran acizlik alameti bir duygu neuzubillah. 

Kişiye mihnet veren birçok heva ve hevesten biride baş olma sevdası ve makam-mansıp sevgisidir. Fani aleme meylin kapılarını aralayan hevesler bir müddet sonra sevdaya dönüşebilir ki ancak cevheri ari, kıymetli kimseler bundan müstesna. İşin garibi bu bumerang döngüsü mevkisini kaybetmek istemeyene farklı kıvrak manevralar yapma güzellemelerini yaptırır ki gözden düşmeye sebeptir.

Mal ve şeref sevgisinin kişinin dinine verdiği zararı aç bir kurdun koyun sürüsüne verdiği zarara benzetmektedir. Nebiler serveri aleyhisselatıvesselam. 
İkram edilene sevinmeden, gönle koymadan, nimete nankörlük etmeden geri çevirmeme belki verilecek güzel cevaplardan biridir, lakin aç kurt gibi saldırmak, fani bir hevaya yanmak, büyüklerin değer verip terbiyesiyle hususi meşgul olduğu birine yakışmaz. Ham olanı pişirme adına sınama hamlelerine siz daha uygun olanı bilirsiniz demek daha şık olsa gerek. Dağların taşların kabul etmediği sorumluluğa talip olmak çok da akıllıca olmasa gerek. 
Lakin günün birinde suyun yüzüne çıkan nesne olup, dibe batan taştan daha evla bir durum söz konusu olduğunda minnete karşılık vefa icap eder. 

Emekli bir Albay Devri Âli'nin son günlerinde her sabah Sultan Ahmed'e gider vakti eda için; minberin yanında saçı sakalı ağarmış bir zatın için için ağladığına şahit olur. Allah korkusundan ya da muhabbetullahtan olduğunu düşünerek gıpta eder. Ne kadar erken giderse gitsin o zat yine erken gelmiştir. Birgün dayanamayıp sorar "Be hey Adem nedir derdin diye? Bildiğiniz mevzu Devleti Alîye'nin zor gününde malının mülkünün başına geçmek için Ordu'dan istifa etmesi üzerine gördüğü rahmani bir ruya ile Resullahin teftişi esnasında iştimada bozuk olan bir bölüğün durumunun Kudretli Sultana sorulması üzerine efendim o bölüğün komutanının istifa etti diye mahcup boynu bükük cevabı üzerine; "Senin istifa ettirdiğini biz de istifa ettirdik buyurdular." İşte için için ağlayıp yanma sebebim budur dedi.

Zor zamanda istekte bulunan kıymetlilerin yanında olmak zaruret ihtiza eder. Bir menakıbla bitirelim. Evliyanın büyüklerinden birine haber gelir sınırdaki falanca köy diğer ülke tarafından ilhak edildi denilince tebessüm buyurur. Bir müddet sonra bir haber daha aynı köy tekrar size bırakıldı denilince yine tebessüm buyururlar. Hikmeti sorulunca ne elden çıkınca ne de tekrar ele geçince gönlümüzü yokladık bizi meşgul etmedi minvalinde bir kelam-ı kibar buyururlar. İşte bizim için örnek olacak ölçü budur. Ellerinizden hürmetle öperim. Hayırla kalın Rabbime emanet olun