SAĞLIK KÖŞEM: Mantar Zehirlenmesi
Dr. İlyas KABALCI
-MANTAR ZEHİRLENMESİ
Ağaçlıklar arasında ve kırlarda kendiliğinden yetişen mantarların zehirsizlerini zehirlilerinden ayırt etmek çok zordur. Bu sebeple zehirsiz olduğundan iyice emin olmadıkça KIR MANTARI toplayıp yenmemelidir. En garantilisi seralarda özel olarak yetiştirilen ve marketlerde ambalaj içinde satılan firma adı adresi belli olan mantarlardan alıp yemektir.
Hemen hemen bütün mantar zehirlenmelerine Amanita Muskarina ve Amanita Phalloids adını verdiğimiz iki cins zehirli mantar sebep olmaktadır.
Amanita muskarinanın zehiri yüksek ısıda bile tesirini kaybetmediğinden bu cins mantarlar pişirilerek yense dahi üç saat içinde zehirlenme belirtilerini (GÖZ YAŞARMASI,BOL TÜKÜRÜK SALGISI,TERLEME, KUSMA ve KARIN AĞRISI ilk belirtileridir.) göstermektedir. Bu belirtileri takiben karın adalelerinde kramplar, ishal , baş dönmesi , kas seyirmesi ve göz bebeklerinde küçülme görülür. Hasta doktora götürülmediği takdirde şok ve koma hali kaçınılmaz olur ve solunum yetmezliğinden ölüm gelişebilmektedir. Mutlaka ciddiye alınması gereken bir durumdur.
Amanita Phalloides cinsi mantarların zehirleri ısıya dayanıksız olduklarından , pişirilerek yendiği takdirde ağır bir etkisi görülmez. Ancak çiğ olarak yendiği zaman şiddetli zehirlenme belirtileri gösterir. Etkileri yedikten 6- 24 saat arasında ortaya çıkar. Karın ağrısı, bulantı-kusma ve ishal gibi genel zehirlenme belirtilerine ilaveten ‘’İDRAR ÇIKARAMAMA ‘’ görülür.
Amanita Phalloidesin zehiri en büyük tesirini KARACİĞER üzerinde gösterir. Tedavi edilmediği takdirde Karaciğer Harabiyetine bağlı olarak SARILIK ortaya çıkar . 1 hafta -10 gün içinde ölüme bile sonuçlanan vakalar vardır.
Zehirlenmeden şüphelenildiğinde yapılması gerekenler sırayla şöyledir.
- Hasta kişi kusturlmalıdır.Parmakla küçük dile dokununca kusma temin edilemiyorsa tuzlusu verilerekkusma oluşturulmata çalışılabilinir.
- Mushil verilerek hastanın bağırsakları boşaltılabilinir.
Kusma ve ishal aslında vücudun kendi kendine aldığı savunma mekanızmasıdır. Her iki durumda da vücut zehiri dışarı atmak istemektedir
- Şekerli su veya bol sıvıda faydalı olmaktadır.
Son olarak hasta en kısa zamanda doktora yetiştirilmelidir. Mümkün ise mantar örneğide beraberinde götürülmelidir.
Sağlıklı ama dikkatli beslenmeler diliyorum.
SAĞLICAKLA KALIN…
DR. İLYAS KABALCI
AİLE HEKİMİ
ŞİFACI
